Aliağa Kent Kitaplığı’nın 9.Yayını Aliağa Ve Çevresindeki Antik Kentler

ALİAĞA KENT KİTAPLIĞI’NIN 9.YAYINI ALİAĞA VE ÇEVRESİNDEKİ ANTİK KENTLER

Aliağa’nın 8 bin 500 yıllık uygarlık birikimini, kültürünü, coğrafik yapısını, arkeolojisini ve balıkçı kasabasından dev bir sanayi kentine hızla dönüşümünü kültür yayınları ile gelecek nesillere ulaştırmayı amaç edinen Aliağa Belediyesi, bu kapsamdaki çalışmalarını aralıksız sürdürüyor.

Tisna, Myrina ve Gryneion ile Aiol kentlerinin en büyüğü ve en önemlisi olan Kyme’ye ev sahipliği yapan Aliağa’nın zengin tarihini gün yüzüne çıkartmak isteyen Aliağa Belediyesi, son beş yıldır tarih ve arkeoloji alanındaki akademik çalışmalara büyük destek veriyor. Akademik alanda yapılan çalışmalar, akademisyenler tarafından ortaya çıkarılan on binlerce gravür, resim, harita, fotoğraf gibi tarihi belge niteliğindeki bilgiler derlenerek “Aliağa Kent Kitaplığı” adı altında eşsiz bir arşiv oluşturuldu.

Kurulduğu 1952 yılından bugüne kültür alanında özellikle son beş yılda yaptığı akademik araştırmalar ile dev bir kültür hamlesi başlatan Aliağa Belediyesi, Aliağa hakkında bugüne kadar yapılmış birçok araştırmayı, tarihsel belge niteliğindeki yüzlerce yerli ve yabancı belgeyi “Aliağa Kent Kitaplığı” adı altında yayımladığı kitaplarda derliyor.

“Aliağa Kent Kitaplığı” Aliağa Belediyesi basın danışmanlığı koordinesi altında basın bürosu tarafından 19 kitap olarak projelendirildi. Yunan, Alman, Macar, Avusturya, Bulgaristan, İngiliz, İtalyan, ABD Boston ve İngiltere British Müzesinde yer alan Aliağa ile ilgili kaynaklar bir araya getirildi ve bir kısmı konunun uzmanları tarafından Türkçeye çevrildi.

2020’DE 9 KİTAP DAHA GELİYOR
Aliağa Kent Kitaplığı’nın 19 kitap olacak şekilde derleme çalışmaları sonlandırılırken, çocuk kitabı haricinde, 10 kitap basılarak okuyucu ile buluşturuldu. 4 kitap baskı aşamasında 5 kitabın ise yazımı devam ediyor.

ÜCRETSİZ OLARAK HEDİYE EDİLİYOR
“Aliağa Kent Kitaplığı”ndaki eserler okurlara, tarih severlere ve tüm akademi bilim dünyasına ücretsiz olarak hediye ediliyor. Vatandaşlar kitaplara Aliağa Belediyesi Hilal Masa’dan, Aliağa Gençlik Merkezi’nde bulunan Nadir Nadi Kütüphanesi’nden, belediye dış hizmet birimlerinden ve muhtarlıklardan ücretsiz edinebiliyor.

Aliağa Belediyesi, “Aliağa Kent Kitaplığı” adı altında yayımladığı 120 sayfalık “Aliağa’nın Antik Kentleri”, 432 sayfalık ‘Aliağa Çevresi ile Birlikte, Güzelhisar’, 320 sayfalık “Myrina ve Gryneion Arkeolojik Yüzey Araştırmaları, Belgeler ve Yeni Araştırmalar, 1.Cilt”, 600 sayfalık “İlk Çağ’dan 21. Yüzyıla Aliağa Tarihi”, 400 sayfalık ‘Arkeoloji, Tarih, Coğrafya, Turizm ve Kültürüyle Geçmişten Günümüze 1.Aliağa Sempozyumu’, 446 sayfalık “Myrina ve Gryneion, Arkeolojik Yüzey Araştırmaları, Son Araştırmalar ve Disiplinler Arası Çalışmalar, 2.Cilt”, 215 sayfalık “Tapu Tahrir Defterlerine Göre 16. Yüzyılda Güzelhisar”, 247 sayfalık “Seyyahların İzinde Aliağa ve Çevresi 17-20. Yüzyıl”, 200 sayfalık “Aliağa ve Çevresindeki Antik Kentler, Kyme, Myrina, Gryneion, Tisna, Elaia, Aigai, Larisa”, 120 sayfalık “Aliağa Coğrafya Atlası” ile serinin ilk çocuk kitabı 80 sayfalık “Aliağa ve Çevresinde Oynanan Geçmişten Günümüze Çocuk Oyunları” okurlarla buluşturdu.

3 BİN 180 SAYFALIK DEV KÜLTÜR SETİ
Toplam 3 bin 180 sayfadan oluşan ve baskıları hızla tükenen kitapları edinemeyen okurlar başucu niteliğindeki kitapların pdf formatlarına http://www.aliaga.bel.tr/projeler-kategori/kent-kitapligi-projesi/ linkini tıklayarak ulaşabiliyor. Vatandaşlar kitapların pdf formatlarını mobil cihazlarına indirebildiği gibi görme engelli vatandaşlar da kendileri için oluşturulmuş sesli kitap uygulaması sayesinde kitaplardan yararlanıyor. Ayrıca, Aliağa Belediyesi tarih severler için tüm kitapları pdf formatlarında CD ve Mini DVD olarak da vatandaşlarına sunuyor.

ALİAĞA VE ÇEVRESİNDEKİ ANTİK KENTLER
Aliağa Kent Kitaplığı’nın 9.yayını “Aliağa ve Çevresindeki Antik Kentler” 2019 yılının mart ayında kitaplıklardaki yerini aldı. Aliağa Belediyesi tarafından tarih ve arkeoloji severlere ücretsiz olarak hediye edilen kitap özellikle akademi dünyasının ilgisini çekmeyi başardı. Aliağa ve çevresinde bulunan Kyme, Myrina, Gryneion, Tisna, Elaia, Aigai, Larisa antik kentlerinde elde edilen bulguları okuyucuya aktaran kitabın editörlüğünü Adnan Menderes Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Çekilmez üstlendi.

Kitaba dijital platformdan ulaşmak isteyen okuyucular kitabın tam metinlerini Aliağa Belediyesi resmi internet sayfası https://www.aliaga.bel.tr/projeler/aliaga-ve-cevresindeki-antik-kentler/# linkinden okuyabilir ya da PDF olarak indirebilirler.

ÖNSÖZ / MURAT ÇEKİLMEZ
“Aliağa ve Çevresindeki Antik Kentler, Kyme, Myrina, Gryneion, Tisna, Elaia, Aigai, Larisa” adlı bu eser, İzmir ili, Aliağa ilçesi ve çevresinde yer alan antik çağdaki Aiolis Bölgesi kentlerini bu bölgelerde yaşayanlara tanıtmayı amaçlamaktadır. Çalışmada yer alan antik yerleşimler, kazı ve yüzey araştırmalarının yürütücüleri tarafından ele alınmış olup son bilimsel veriler değerlendirilmektedir. Elinizde bulunan bu eserdeki amacımız, Aliağa ve çevresinde yer alan antik kentlerde yürütülen kazı ve araştırmalarda elde edilen veriler ve bulguların toplu bir şekilde bilim dünyasına sunulmasıdır.

Aliağa’nın 6 km. güneyinde ve ilçe sınırlarında yer alan Kyme antik kentinde, 2008 yılından itibaren İtalya’daki Calabria Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Antonio La Marca kazı başkanlığını yürütmektedir. Son yıllardaki çalışmalar agora, stoa, tiyatro, küçük tapınak, sütunlu yol, yerleşim bölgesi ve Helenistik sur duvarında devam etmektedir. Çalışmanın ilk makalesinde Kyme antik kenti, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Programı öğrencisi Arkeolog Pınar Taşpınar tarafından sunulmuştur. Araştırmacı “Kyme Doğu Nekropolü (HABAŞ Kurtarma Kazısı, 2010-2011) Figürinleri” adlı yüksek lisans tezini Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Murat Çekilmez danışmanlığında 2018 yılından itibaren yürütmektedir.

Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Murat Çekilmez tarafından yürütülen Myrina ve Gryneion antik kentleri arkeolojik yüzey araştırması (MYGAR), T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izinleriyle 2015 yılından itibaren gerçekleştirilmektedir. Elinizde bulunan bu çalışmada Myrina ve Gryneion kentlerindeki arkeolojik yüzey araştırmaları ve elde edilen buluntular ayrıntılı olarak Araştırma Başkanı Doç. Dr. Murat Çekilmez tarafından sunulmuştur.

Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Dr. Öğr. Üyesi Emre Erdan tarafından yürütülen Tisna antik kenti ve yakın çevresi arkeolojik yüzey araştırması Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izinleriyle 2018 yılından itibaren gerçekleştirilmektedir. Aiolis Bölgesi’nin küçük olmasına rağmen erken dönemleri için önemli merkezlerinden biri olarak gösterilen Myrina antik kentinin güneydoğusundaki Tisna, İzmir ili, Aliağa ilçesinin doğusunda, Uzunhasanlar Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Çandarlı Körfezi’ne tepeden bakar şekilde yaklaşık 250-300 m yüksekliğinde kurulduğu tespit edilen Tisna antik kenti verimli bir tarım arazisi tarafından çevrelenmiştir. Hakkında çok fazla bilgi sahibi olmadığımız Tisna antik kenti ve kalıntılarıyla birlikte elde edilen buluntular ayrıntılı olarak Araştırma Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Emre Erdan tarafından sunulmuştur.

Elaia antik kenti, İzmir İli, Aliağa İlçesi’nin yaklaşık 20 km kuzeyinde, Çandarlı Körfezi kıyısında, kalıntıları bugünkü Zeytindağ-Kazıkbağları mevkiinde uzanan eski bir Aiol liman kentidir. Kent, batısındaki Kaikos (Bakırçay) Nehri’nin Ege Denizi’ne karıştığı deltası ile kuzey ve doğu tarafında uzanan dağ silsileleri arasına konumlanmıştır. Pergamon Kazı Başkanı Prof. Dr. F. Pirson yönetiminde gerçekleştirilen Elaia yüzey araştırmalarında elde edilen son veriler, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi. Güler Ateş tarafından sunulmuştur. Çalışmada antik yazılı kaynaklarda Elaia, ilk araştırmalar, 2006-2011 yılları arasındaki yüzey araştırması ve son bulgular ışığında Elaia kentine ait bilgiler yer almaktadır.

Manisa ili sınırlarında yer alan Aigai, antik dönemde Aspordene, günümüzde Yunt Dağı olarak isimlendirilen dağ silsilesindeki Gün Dağı üzerinde kurulmuştur. Yunt Dağı idari açıdan Manisa ve İzmir il sınırları içinde yer almaktadır. Kazılar 2004-2016 yılları arasında, Ege Üniversitesi Arkeoloji bölümünden Prof. Dr. Ersin Doğer başkanlığındaki ekip tarafından yürütülmüştür. 2017 yılından itibaren gerçekleştirilen çalışmalar ise Manisa Celal Bayar Üniversitesi Arkeoloji bölümünden Doç. Dr. Yusuf Sezgin’in başkanlığındaki bilim insanları ve öğrencilerin katılımıyla yürütülmektedir. Araştırmacı Aigai antik kentini değerlendirdiği çalışmasında, kentin detaylı tarihçesini ele almıştır. Daha sonra kentin adının anlamı ve ekonomisi, araştırma tarihçesi ve kentte saptanan yapılar anlatılmaktadır. Bu kapsamda bouleuterion, agora, macellum, nekropolis, Athena Kutsal Alanı, tiyatro, kent kapıları, kilise ve sanayi mahallesi gibi önemli yapılar değerlendirilmiştir.

Antik Larisa şehrinin kalıntıları Menemen ile Aliağa arasında, Buruncuk Mahallesi’nin üst kısımlarında yer almaktadır. İzmir-Çanakkale karayolunun hemen üzerinde yer alır. Larisa, Dumanlı Dağ olarak bilinen dağ kütlesinden Gediz Ovası’na doğru bir yarımada gibi uzanır. Gediz Nehri (antik adıyla Hermos) Larisa’ya çok yaklaşarak şehrin hemen güneyinden geçer. Larisa küçük bir şehirdir, yerleşim alanı 2-3 km’lik bir eksen üzerindedir. Bugün antik kalıntıların olduğu araziye kızıl-kahverengi volkanik kayaçların görüntüsü, yer yer kayalık uçurumlar egemendir. Antik kent ve burada yapılan çalışmalarda elde edilen veriler İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi ve Larisa yüzey araştırmaları başkanı Prof. Dr. Turgut Saner tarafından ele alınmıştır.

Aliağa ve çevresindeki antik kentler kitabı projesinin gerçekleşmesindeki emekleri nedeniyle makalelerin yazarları olan antik kentlerin araştırma ve kazı başkanları hocalarıma çok teşekkür ederim. Çalışmanın her aşamasında desteklerini gördüğümüz ve ömrünü adeta Aiolis Bölgesi kentlerinin araştırılmasına adamış, karış karış kentleri dolaşan Ege Üniversitesi Arkeoloji Bölümünden emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Ersin Doğer’e teşekkürü borç bilirim.

Bu çalışmanın yayınlanmasına destekleri dışında, başlangıcından itibaren arkeoloji ve tarih ve kültürel miras araştırmalarına büyük katkılar sağlayan, Aliağa, Anadolu tarihi ve arkeolojisi sevdalısı Aliağa Belediye Başkanı Serkan Acar’a teşekkür ederim.

Müze eserleri, antik kentler, kazı ve yüzey araştırmalarında elde edilen eserlerin yayın çalışmalarının artması temennisiyle, saygılarımla.

İÇİNDEKİLER

Kyme Antik Kenti – Pınar TAŞPINAR
Kyme’nin Konumu ve Tarihçesi
Kyme’de Yapılan Kazı ve Araştırmalar
Kyme’de Yer Alan Kalıntılar
Myrina Antik Kenti – Murat ÇEKİLMEZ
Myrina, Kalabasar (Öteki) Tepe
Myrina Agorası
Myrina Tiyatrosu
Myrina Limanı
Myrina Nekropolü
Myrina Su Yolları ve Kalem Tepe Araştırmaları
Myrina Territoriumu Araştırmaları
Gryneion Antik Kenti – Murat ÇEKİLMEZ
Gryneion’un Konumu ve Çevresi
Arkeolojik Yüzey Araştırması Alanı
Tarihçe ve Yapılan Araştırmalar
Conze ve Diğerlerinin Araştırmaları (Altartümer von Pergamon, 1912)
Apollon Tapınağı Araştırması
Apollon Tapınağının Korusu Konusundaki Araştırmalar
Nekropol’den Bulunan Seramikler Konusundaki Araştırmalar
Yüzey Araştırmalarında Bulunan Arkeolojik Veriler
Tisna Antik Kenti – Emre ERDAN
Konum ve Topografya
Araştırma Tarihçesi
Tisna Adının Kökeni
Arkeolojik Veriler
Tisna Antik Kenti ve Yakın Çevresi Yüzey Araştırması: Kapsam, Beklentiler ve Araştırma Programı
Elaia Antik Kenti – Güler ATEŞ
Antik Yazılı Kaynaklarda Elaia
İlk Araştırmalar
2006-2011 Yılları Arasındaki Yüzey Araştırması
Son Bulgular Işığında Elaia Kenti
Aigai Antik Kenti – Yusuf SEZGİN
Aigai Antik Kentinin Tarihçesi
Aigai Adının Anlamı ve Kent Ekonomisi
Araştırma Tarihçesi
Aigai Antik Kentinin Yapıları
Aigai Bouleuterionu (Halk Meclisi Binası)
Aigai Agora Binası
Aigai Macellum’u (Et-Balık Pazarı)
Aigai Nekropolisi (Mezarlık)
Aigai Athena Kutsal Alanı
Aigai Kent Kapısı – Demirkapı
Aigai Kent Kapısı – Yenikapı
Aigai Tiyatrosu
Aigai Bizans Dönemi Kilisesi (Doğu Kilise)
Aigai Sanayi Mahallesi (ADA 1)
Aigai’da Sarnıçlar ve Su Sistemleri
Aigai’da Antik Yollar
Larisa (Buruncuk) Antik Kenti – Turgut SANER
Yerleşim Özellikleri
Larisa Batı – Hükümdar ve Saraylar Mahallesi
Larisa Batı – Şehirli Seçkinler
Larisa Doğu – İşçiler ve Hizmet Edenler
Larisa’nın Kültürel İçeriği Üzerine Düşünceler

// EGE BASIN GRUBU

GAZETELERİMİZ

GÜNAYDIN EGE GAZETESİ     www.gunaydinege.net

BAKIRÇAY GAZETESİ         www.bakircay.com

EGE HÂKİMİYET GAZETESİ    www.egehakimiyet.com

FOTO HABER GAZETESİ         www.fotohaber.com.tr

VAZİYET GAZETESİ            www.yenivaziyet.com

YENİ VİZYON GAZETESİ         www.yenivizyon.net

ARASTA GAZETESİ            www.arastahaber.com

ALİAĞASPOR GAZETESİ        www.aliagaspor.com     

SAZAN MİZAH GAZETESİ       www.yenisazan.com

İNTERNET SİTELERİ İÇİN TIKLAYINIZ

ALİAĞA HABER           www.aliagahaber.com

ARASTA HABER           www.arastahaber.com

YENİ SAZAN               www.yenisazan.com

YENİ VAZİYET              www.yenivaziyet.com

YENİVİZYON              www.yenivizyon.net

ALİAĞA TARİHİ           www.aliagatarihi.com

GÜNAYDIN ALİAĞA         www.gunaydinaliaga.com

ALİAĞASPOR              www.aliagasport.com

ALİAĞAMIZ                www.aliagamiz.com

BAKIRÇAY                  www.bakircay.com

EGE HÂKİMİYET             www.egehakimiyet.com

GÜNAYDIN İZMİR             www.gunaydinizmir.com

AZİZ İZMİR                  www.azizizmir.com

EGE RAPOR                 www.egerapor.com

EGE İLAN                    www.egeilan.net

EGE İHALE                  www.egeihale.com

ALFA TİVİ                  www.alfativi.com

EGE VİDEO                www.egevideo.com

EGEPLAY                 www.egeplay.com