Aliağa Kent Kitaplığı’nın 7.Yayını

ALİAĞA KENT KİTAPLIĞI’NIN 7.YAYINI “TAPU TAHRİR DEFTERLERİNE GÖRE 16. YÜZYILDA GÜZELHİSAR”

Aliağa’nın 8 bin 500 yıllık uygarlık birikimini, kültürünü, coğrafik yapısını, arkeolojisini ve balıkçı kasabasından dev bir sanayi kentine hızla dönüşümünü kültür yayınları ile gelecek nesillere ulaştırmayı amaç edinen Aliağa Belediyesi, bu kapsamdaki çalışmalarını aralıksız sürdürüyor.

Tisna, Myrina ve Gryneion ile Aiol kentlerinin en büyüğü ve en önemlisi olan Kyme’ye ev sahipliği yapan Aliağa’nın zengin tarihini gün yüzüne çıkartmak isteyen Aliağa Belediyesi, son beş yıldır tarih ve arkeoloji alanındaki akademik çalışmalara büyük destek veriyor. Akademik alanda yapılan çalışmalar, akademisyenler tarafından ortaya çıkarılan on binlerce gravür, resim, harita, fotoğraf gibi tarihi belge niteliğindeki bilgiler derlenerek “Aliağa Kent Kitaplığı” adı altında eşsiz bir arşiv oluşturuldu.

Kurulduğu 1952 yılından bugüne kültür alanında özellikle son beş yılda yaptığı akademik araştırmalar ile dev bir kültür hamlesi başlatan Aliağa Belediyesi, Aliağa hakkında bugüne kadar yapılmış birçok araştırmayı, tarihsel belge niteliğindeki yüzlerce yerli ve yabancı belgeyi “Aliağa Kent Kitaplığı” adı altında yayımladığı kitaplarda derliyor.

“Aliağa Kent Kitaplığı” Aliağa Belediyesi basın danışmanlığı koordinesi altında basın bürosu tarafından 19 kitap olarak projelendirildi. Yunan, Alman, Macar, Avusturya, Bulgaristan, İngiliz, İtalyan, ABD Boston ve İngiltere British Müzesinde yer alan Aliağa ile ilgili kaynaklar bir araya getirildi ve bir kısmı konunun uzmanları tarafından Türkçeye çevrildi.

2020’DE 9 KİTAP DAHA GELİYOR

Aliağa Kent Kitaplığı’nın 19 kitap olacak şekilde derleme çalışmaları sonlandırılırken, çocuk kitabı haricinde, 10 kitap basılarak okuyucu ile buluşturuldu. 4 kitap baskı aşamasında 5 kitabın ise yazımı devam ediyor.

ÜCRETSİZ OLARAK HEDİYE EDİLİYOR

“Aliağa Kent Kitaplığı”ndaki eserler okurlara, tarih severlere ve tüm akademi bilim dünyasına ücretsiz olarak hediye ediliyor. Vatandaşlar kitaplara Aliağa Belediyesi Hilal Masa’dan, Aliağa Gençlik Merkezi’nde bulunan Nadir Nadi Kütüphanesi’nden, belediye dış hizmet birimlerinden ve muhtarlıklardan ücretsiz edinebiliyor.

Aliağa Belediyesi, “Aliağa Kent Kitaplığı” adı altında yayımladığı 120 sayfalık “Aliağa’nın Antik Kentleri”, 432 sayfalık ‘Aliağa Çevresi ile Birlikte, Güzelhisar’, 320 sayfalık “Myrina ve Gryneion Arkeolojik Yüzey Araştırmaları, Belgeler ve Yeni Araştırmalar, 1.Cilt”, 600 sayfalık “İlk Çağ’dan 21. Yüzyıla Aliağa Tarihi”, 400 sayfalık ‘Arkeoloji, Tarih, Coğrafya, Turizm ve Kültürüyle Geçmişten Günümüze 1.Aliağa Sempozyumu’, 446 sayfalık “Myrina ve Gryneion, Arkeolojik Yüzey Araştırmaları, Son Araştırmalar ve Disiplinler Arası Çalışmalar, 2.Cilt”, 215 sayfalık “Tapu Tahrir Defterlerine Göre 16. Yüzyılda Güzelhisar”, 247 sayfalık “Seyyahların İzinde Aliağa ve Çevresi 17-20. Yüzyıl”, 200 sayfalık “Aliağa ve Çevresindeki Antik Kentler, Kyme, Myrina, Gryneion, Tisna, Elaia, Aigai, Larisa”, 120 sayfalık “Aliağa Coğrafya Atlası” ile serinin ilk çocuk kitabı 80 sayfalık “Aliağa ve Çevresinde Oynanan Geçmişten Günümüze Çocuk Oyunları” okurlarla buluşturdu.

3 BİN 180 SAYFALIK DEV KÜLTÜR SETİ

Toplam 3 bin 180 sayfadan oluşan ve baskıları hızla tükenen kitapları edinemeyen okurlar başucu niteliğindeki kitapların pdf formatlarına http://www.aliaga.bel.tr/projeler-kategori/kent-kitapligi-projesi/ linkini tıklayarak ulaşabiliyor. Vatandaşlar kitapların pdf formatlarını mobil cihazlarına indirebildiği gibi görme engelli vatandaşlar da kendileri için oluşturulmuş sesli kitap uygulaması sayesinde kitaplardan yararlanıyor. Ayrıca, Aliağa Belediyesi tarih severler için tüm kitapları pdf formatlarında CD ve Mini DVD olarak da vatandaşlarına sunuyor.

ALİAĞA KENT KİTAPLIĞI’NIN 7.YAYINI “TAPU TAHRİR DEFTERLERİNE GÖRE 16. YÜZYILDA GÜZELHİSAR”

“Tapu Tahrir Defterlerine Göre 16. Yüzyılda Güzelhisar” 2019 yılı ocak ayında Aliağa Kent Kitaplığı’nın 7.yayını olarak kitaplıklardaki yerini aldı. 215 sayfalık dev eser Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Hilal Ortaç tarafından kaleme alındı. Başbakanlık Osmanlı Arşivi ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşivlerinden yararlanılarak hazırlanan kitapta Güzelhisar’ın 16.yüzyıldaki durumu tapu tahrir defterleri ile ortaya konuluyor.

ÖNSÖZ / HİLAL ORTAÇ

Bölgesel tarih araştırmalarında Tapu Tahrir Defterleri içerdiği bilgiler bakımından son derece önemli bir yer tutuyor. Tahrir Defterleri’yle ilgili ilk yayın faaliyetleri Osmanlı İmparatorluğu’nun Balkan coğrafyasına ait bölgelere ait defterlerle başlamış, daha sonra Anadolu’nun çeşitli yöreleri ile ilgili defterlerin yayınlanması ile devam etmiştir. Lajoş Fekete’nin 1943 yılında Macaristan’da yayınladığı Estergon Sancağı’na ait defterle başlayan bu yayınlar arasında, 1954 yılında Prof.Dr. Halil İnalcık’ın yayınladığı Osmanlı İmparatorluğu’nun en eski tarihli tahrir defteri olan Arvanid Sancağı da bulunmakta, Anadolu sahasında ise ilk örneği Refet Yinanç ve Mesut Elibüyük’ün yayınladığı Malatya Tahrir Defteri oluşturmaktadır. Bu arada doğrudan defter yayını olmasa da, bölgesel ve yerel tarih çalışmalarında da defterler yoğun şekilde kullanılmıştır.

Bölgede Türk Fethi ile birlikte Saruhan Beyliği tarafından kurulmuş olan Güzelhisar Kazası’na ait defterlerin bağımsız bir yayın olarak basılması düşüncesi, Aliağa Belediyesi tarafından tarihsel gelişimi süresince Aliağa tarihinin bir bütün olarak ortaya konulması için yapılan çalışmalar esnasında ortaya çıktı. Bu çalışmanın sonucunda Prof. Dr. Ersin Doğer’in “İlk Çağ’dan 21. Yüzyıla, Aliağa Tarihi” adlı son derece kapsamlı eseri yayınlandı. Bu eserin hazırlık aşamasında 16. yüzyıla ilişkin Tapu Tahrir Defterleri de tarafımdan Osmanlıca’dan günümüz yazısına aktarıldı ve ardından ayrı bir yayın olarakbasılması gündeme geldi.

Bunun sonucu olarak, defter verilerinin değerlendirildiği bölümle birlikte, defterlerin çevirileri ve tıpkıbasımları, Aliağa tarihiyle ilgilenenlerin ve bizden sonraki araştırmacıların istifadesine sunulmuştur.

Kitabın ortaya çıkmasına vesile olan ve bölge tarihi ile ortaya çıkan çeşitli soruların ortaya atılmasında ve cevaplarının verilmesinde büyük katkıları olan Sayın Prof.Dr. Ersin Doğer’e ve acemisi olduğum bir yazı türünde yardımlarını esirgemeyen Ege Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Sayın Prof. Dr. M. Akif Erdoğru’ya teşekkür ederim.

Kültür ve tarihe verdiği önemi birbirinden değerli eserlerin yayını ile kanıtlamış bulunan Aliağa Belediyesi kurumsal kimliğine ve bu kurumsal kimliğin temsilcisi Aliağa Belediye Başkanı Sayın Serkan Acar’a yerel tarihe, kültüre ilgisi ve geçmişin birikimini geleceğe aktarma sorumluluğu üstlenmesinden dolayı teşekkür ederim.

HİLAL ORTAÇ KİMDİR?

1964 yılında Balıkesir’de doğdu. İlk ve orta öğrenimini Manisa’da tamamladı. 1981 yılında girdiği Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nden 1985 yılında mezun oldu. Aynı yıl E.Ü. Sosyal Bilimler Fakültesi Tarih Bölümü’nde Yüksek Lisans öğretimine başladı. 1987 yılında Tarih Bölümü’ne Araştırma Görevlisi olarak atandı. 1987 yılında yüksek lisansını ‘Manisa Kütüphanesinde Bulunan 7079 no.lı Kanunnamenin Çeviri Yazısı ve Açıklaması’ teziyle tamamladı. Aynı Enstitüde başladığı doktora eğitimini 1996 yılında ‘Tanzimattan Birinci Meşrutiyete Manisa (İdari, Sosyal, Ekonomik ve Demografik Yapı)’ başlıklı teziyle doktor ünvanını kazandı. 1998 yılından itibaren Yakıncağ Tarihi anabilim dalında Öğretim Görevlisi, 2014’ten itibaren de Öğretim Üyesi olarak çalışmaktadır. İngilizce bilmektedir.

İÇİNDEKİLER

“TAPU TAHRİR DEFTERLERİNE GÖRE 16. YÜZYILDA GÜZELHİSAR” adlı eserin içeriği şu bölümlerden oluşuyor;

1. Saruhan Sancağı Güzelhisar-ı Menemen Kazası

2. Güzelhisar-ı Menemen Kazası’na ilişkin defterler

BOA, TT 165

BOA, TT 398

TKGMA, TK 115

BOA, MAD.d 152

BOA, TT 102

TKGMA. 125

I. Bölüm

1. XVI. Yüzyılda Güzelhisar-ı Menemen Kazası

Güzelhisar Nahiyesi Köyleri

Kestel Nahiyesi Köyleri

2. Güzelhisar-ı Menemen Kazası 16. Yüzyıl Sosyal ve Ekonomik Durum

Cami Mahallesi

Bölicek Mahallesi

Hisarlık Mahallesi

Cemaat-ı Rumiyan

Kırsal Kesim

Tarımsal Üretim

Tahıl ve Bakliyat Üretimi

Pamuk

Pirinç

Susam

Zeytin

Vergiler

Vakıflar

3. Sonuç

II. Bölüm – Defter Metinleri

1. Tapu Tahrir Defteri 165 (TT 165) (1530-31) Osmanlıca Orijinal Sayfalar ile

Nahiye-i Güzelhisar der Liva-i Saruhan Nefs-i Güzelhisar

Mahalle-i Cami

Mahalle-i Bölicek

Cemaat-ı Zimmiyan-ı Nefs-i Güzelhisar

Karye-i Çıtak deresi tâbi-i m

Karye-i Ahmed Dede nam-ı diğer Pabuçcular tâbi-i m

Cemaat-ı Yörükan-ı Güzelhisar

Karye-i Piyadeler tâbi-i m

Karye-i Kızıl Kilise nam-ı diğer Davud Dede tâbi-i m

Cemaat-i Zaviyadaran-ı Davud Dede An evlad-ı 0

Cemaat-ı Aydoğdular An Yörükan-ı Zaim-i Kestel

Karye-i Samrı tabi-i Güzelhisar

Cemaat-ı Urban-ı Baraklu tabi-i Güzelhisar

Karye-i Eğriler nam-ı diğer Eşekkıran

Karye-i Eğri Gölcük tabi-i Güzelhisar

Karye-i Kadı nam-ı diğer Şuayib tabi-i Kestel

Karye-i Boz tabi-i Güzelhisar

Karye-i Yurd Beyi nam-ı diğer Helvacı

Karye-i Harbende tabi-i Güzelhisar

Karye-i Kazlık tabi-i Güzelhisar

Karye-i Gökçe tabi-i Güzelhisar

Karye-i Pazarlı tabi-i Güzelhisar

Karye-i Çomaklu tabi-i Kestel

Karye-i Öküz Uğrusu tabi-i Kestel

Karye-i Kabaağaç tabi-i Kestel

Karye-i Doğanoğlu tabi-i Kestel nam-ı diğer Kilise

Karye-i Yundalanı tabi-i Kestel

Karye-i Girenüz tabi-i Kestel

Karye-i Nıfs-ı Sataşar nam-ı diğer Kızılçam

Karye-i Derziler tabi-i m

Karye-i Ömerler, tabi-i m

Karye-i Kuruca Kestel

Karye-i Sofu Deresi

Karye-i Çıtaklı

Karye-i Ilıca maa mezra-i Kayrucak tabi-i Güzelhisar

Karye-i Demirci, tabi-i Güzelhisar

Karye-i İne (Eyne) Gazi ve İncirbükü ve Mezra-i Danişmendli tabi-i mezbur

Karye-i Oruçgazi tabi-i Güzelhisar

Karye-i Akbaş tabi-i Güzelhisar

Karye-i Güneri tabi-i Güzelhisar

Karye-i Karaca Avunduk maa Kartalhacı tabi-i Güzelhisar

Karye-i Orayda, tabi-i m

Karye-i Kaya alanı, tabi-i m

Karye-i Frenk nam-ı diğer Kalabak, tabi-i m

Karye-i Devlid

Karye-i Habiblü

Karye-i Belek

Karye-i Hızırlı

Karye-i İğdecik tabi-i Güzelhisar

Karye-i Yayağaç

Karye-i Altan nam-ı diğer Kavak tabi-i Kestel

Karye-i Örlemiş

Karye-i İnkayacık

Karye-i Elifpınarı

Karye-i Kulfallu

Karye-i Donuzdeğirmeni tabi-i Güzelhisar

Karye-i Nısf-ı Sataşar

Koru-yı Temaşalık tabi-i Güzelhisar

2. Tapu Kayıt Defteri 115 (TK 115) (1575) Osmanlıca Orijinal Sayfalar ile

Fihrist-i Kaza-ı Güzelhisar

Kaza-ı Güzelhisar der Liva-ı Saruhan Nefs-i Güzelhisar

Mahalle-i Cami

Mahalle-i Bölücek

Mahalle-i Hisarlık

Karye-i Çıtak Deresi tabi-i Güzelhisar

Karye-i Ahmed Dede nam-ı diğer Pabuçcular tabi-i m

Cemaat-ı Yörükan-ı Güzelhisar

Karye-i Bayad (eler), tabi-i Güzelhisar

Karye-i Kadı nam-ı diğer Şuayib tabi-i Güzelhisar

Karye-i Doğanoğlu nam-ı diğer Kilise tabi-i Güzelhisar

Karye-i Elif Pınarı tabi-i Güzelhisar

Karye-i Kuruca Kestel tabi-i Güzelhisar

Karye-i Oruçgazi tabi-i Güzelhisar

Karye-i Akbaş tabi-i Güzelhisar

Karye-i Karlık tabi-i Güzelhisar

Karye-i Habibli nam-ı diğer Şehabeddin tabi-i Güzelhisar

Karye-i İnegazi ve İncirbükü mezraa-ı Danişmendlü tabi-i Güzelhisar

Karye-i Gireniz tabi-i Güzelhisar

Karye-i Sofu Depesi tabi-i mezkur

Karye-i Yundalanı tabi-i Güzelhisar

Karye-i Kızıl Kilise nam-ı diğer Subaşı ve Karye-i Davud Dede tabi-i m

Cemaat-ı zaviyedaran-ı Davud Dede an evladeş

Karye-i Güneri tabi-i Güzelhisar

Karye-i Karaca Avunduk nam-ı diğer Taşlı Burun maa Kartal tabi-i Güzelhisar

Karye-i Derzilü tabi-i Güzelhisar

Karye-i Nısf-ı Sataşar nam-ı diğer Çam tabi-i Güzelhisar

Karye-i Pazarlu tabi-i Güzelhisar

Karye-i Örlemiş tabi-i m

Karye-i Kulfallu tabi-i Güzelhisar

Karye-i Eğrigöl tabi-i m

Karye-i Deniz Değirmeni tabi-i Güzelhisar

Karye-i Bozköy tabi-i Güzelhisar

Karye-i Demirci Kavağı tabi-i Güzelhisar

Karye-i Nısf-ı Sataşar tabi-i Güzelhisar

Karye-i İnkayacık tabi-i Güzelhisar

Karye-i Kabaağaç tabi-i Güzelhisar

Karye-i Yayağaç tabi-i Güzelhisar

Karye-i Eğriler nam-ı diğer Eşekkıran tabi-i Güzelhisar

Karye-i Gökçe tabi-i Güzelhisar

Karye-i Çomaklu tabi-i Güzelhisar

Karye-i Frenk nam-ı diğer Kalabak tabi-i Güzelhisar

Karye-i Hızırlu tabi-i Güzelhisar

Karye-i İltan nam-ı diğer Kavak tabi-i Güzelhisar

Karye-i Kayaalanı tabi-i Güzelhisar

Karye-i Melik tabi-i Güzelhisar

Karye-i Orayda tabi-i Güzelhisar

Karye-i Öküz Uğrusu tabi-i Güzelhisar

Karye-i Harbende tabi-i Güzelhisar

Karye-i Yurdbeği nam-ı diğer Helvacı tabi-i Güzelhisar

Karye-i Çıtaklı tabi-i Güzelhisar

Karye-i Ilıca maa mezraa Kayrucak tabi-i Güzelhisar

Koru-yı Temaşalık tabi-i Güzelhisar

An Koru-yı Gökçe

An Koru-yı Kafir Kışlası ve Tütenlü

An Koru-yı Kara Bergos ve Karakaya

An Koru-yı Pir Ağıl

An Koru-yı Akça Ağıl ve Mürted Yatağı

An Koru-yı Erkaç

An Koru-yı Buzağılık

An Koru-yı Nohud Havlısı

Karye-i İğdecik nam-ı diğer Gökdepe tabi-i Güzelhisar

Karye-i Devlid tabi-i Güzelhisar

Karye-i Samrı tabi-i Güzelhisar

/Ege Basın Grubu

GAZETELERİMİZ

GÜNAYDIN EGE GAZETESİ     www.gunaydinege.net

BAKIRÇAY GAZETESİ         www.bakircay.com

EGE HÂKİMİYET GAZETESİ    www.egehakimiyet.com

FOTO HABER GAZETESİ         www.fotohaber.com.tr

VAZİYET GAZETESİ            www.yenivaziyet.com

YENİ VİZYON GAZETESİ         www.yenivizyon.net

ARASTA GAZETESİ            www.arastahaber.com

ALİAĞASPOR GAZETESİ        www.aliagaspor.com     

SAZAN MİZAH GAZETESİ       www.yenisazan.com

İNTERNET SİTELERİ İÇİN TIKLAYINIZ

ALİAĞA HABER           www.aliagahaber.com

ARASTA HABER           www.arastahaber.com

YENİ SAZAN               www.yenisazan.com

YENİ VAZİYET              www.yenivaziyet.com

YENİVİZYON              www.yenivizyon.net

ALİAĞA TARİHİ           www.aliagatarihi.com

GÜNAYDIN ALİAĞA         www.gunaydinaliaga.com

ALİAĞASPOR              www.aliagasport.com

ALİAĞAMIZ                www.aliagamiz.com

BAKIRÇAY                  www.bakircay.com

EGE HÂKİMİYET             www.egehakimiyet.com

GÜNAYDIN İZMİR             www.gunaydinizmir.com

AZİZ İZMİR                  www.azizizmir.com

EGE RAPOR                 www.egerapor.com

EGE İLAN                    www.egeilan.net

EGE İHALE                  www.egeihale.com

ALFA TİVİ                  www.alfativi.com

EGE VİDEO                www.egevideo.com

EGEPLAY                 www.egeplay.com